Türkiye-ABD bağlantılarında tahlile kavuşmayı bekleyen kritik başlıklar var. Son devirde en fazla konuşulan ve tahlile en yakın görünen F-16 satışı. Türkiye’nin F-16 alma ve yeni modernizasyon kiti alma talebi vardı.
Aylardır bekliyordu bu. Son devirde ise iletiler daha ölçülü hal almıştı. Biden desteklmiş, kongreyi işaret etmişti. Pekala bu orta seçim F-16 satışını nasıl tesirler?
Güvenlik Uzmanı Abdullah Ağar CNN Türk’e kıymetlendirdi. Ağar’ın açıklamaları şöyle; Mevcut olan konjektür şu evrede… F-16’ların Türkiye’ye satılmasıyla ilgili bir yumuşamayı içerisinde barındırıyor. Buna dair hem ABD tarafından hem Türkiye tarafından bir kadro olumlu açıklamalar var.
“ABD’NİN F-16’LARI SATMASI YAHUT SATMAMASI YALNIZCA BİR SATIM PROBLEMİ DEĞİL”
Ancak şöyle bir gerçek de var. Bilhassa ülkede Türkiye aleyhtarı yükselen dalga bir formda tesirini ve hakimiyetini koruyor. Sonuçta ister cumhuriyetçiler deyin ister demokratlar deyin, evet tahminen Trump’la Türkiye’nin münasebetleri Biden periyoduna nazaran daha düzgündü. Lakin Trump’la papaz probleminde olduğu üzere çok öngörülebilen değildi.
Şimdi sıkıntıyı nereden okumalıyız. Bence, ABD’nin vereceği stratejik bir kararla ilgili aslında yani ABD, F-16’ları satması yahut satmaması yalnızca bir satım sorunu değil. Türkiye ile stratejik bağının, askeri iş birliği bağının devam ettirilmesi… Hatta daha öbür sözle; Türkiye-ABD bağının devam etmesiyle ilgili bir sıkıntı. Bunu isteyecek mi, istemeyecek mi? Bence isteyecek. Bence bir biçimde Türkiye’nin gelecekte yapacağı uçak imalatları da dahil olmak üzere oradaki tesirini de sürdürmek isteyecek. Zira Türkiye üzere bir ülkeyle ABD’nin ben kopartabileceğini yahut kopartmak isteyebileceğini temelde öngörmüyorum.
“ABD ÜZERE ÜLKELER HERKESE OYNAR”
Vekaletler savaşında bizim görmüş olduğumuz temel gerçeklerden bir tanesi… ABD üzere ülkeler herkese oynar. Yani Türkiye’ye de oynar, Yunanistan’a da oynar. Bir halde Irak içerisindeki Sünni ögelere da oynar, Kürt ögelere da oynar. Neden? Sonuçta onların kendi içindeki çabayı kim kazanırsa kazansın, kim kaybederse kaybetsin temelde kendisi kazanmak ister. Bir manada dünya hakimiyetine oynayan bir harika gücün ortaya koyduğu strateji de bunu gerektirir.
F-16’ları Türkiye’ye satmadı. Gayesi şayet Türkiye’yi külliyen ötekileştirmek, yalnızlaştırmak ve bunun üzerinden bir tesir ortaya koymaksa F-16’ları Türkiye’ye satmayarak Türkiye’nin öteki bir savaş uçağıyla ilgili tesir altına almak ister. O denli bir evrede miyiz? Hayır değiliz. Şuan Türkiye’ye ne kadar gereksinimleri olduğunu fark etmeyenler bile fark etmeye başladılar.
“SATMAZSA ZORLAYACAK BİR SÜREÇ VAR”
Evet hala bağlantılar seyre girmedi. Tahminen hiçbir vakit girmeyecek. Zira yeni dünya nizamı bu türlü bir temel oluşumu da bizlere dayatıyor. Bu saatten sonra Asya ile geliştirdiğimiz iş birlikleri, ABD bize vaatlerde bulunuyor, tebessümlerde bulunuyor diye vazgeçebilir miyiz? Bence çok büyük bir kusur olur. Sonuçta biz bir istikrar siyaseti ve strateji tercih ettik. Ne diyoruz? Türkiye’nin menfaatleri doğrultusunda her türlü iş birliğine varız. Biz ABD’nin bize yaptığı üzere biz hiçbir vakit yapmadık. F-16’ları alma fikri de Türkiye’den çıktı. Ancak satmazsa zorlayacak bir süreç var.
10 sene üzere kendi yapmış olduğumuz, uçurmuş olduğumuz uçakların filolar halinde Silahlı Kuvvetlerimize katılmasıyla ilgili bir vakte muhtaçlığımız var. O vakit diliminde orta bir tahlile gereksinimimiz var. Bu halde Türkiye’ye tekrar makus davranmaya devam ederse Türkiye bununla ilgili alternatifleri arayacak ve bunlardan bir adedini almak zorunda kalacak. Ona nazaran de sonuçları olacak. Bu sonuçlara yalnızca biz katlanmayacağız. ABD de katlanacak.
Bu açıdan bakıldığı vakit, ABD’nin vereceği bu karar Türkiye ile olan jeopolitik bağını devam ettirme, güçlendirme ve zayıflatma manasında bir bedel taşıyacak.