Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yayınlanan bildirimde, koronavirüs salgının birinci sefer görüldüğü 11 Mart 2020 tarihinden 9 Kasım 2022 tarihine kadar geçen periyotta, tahsil edilen cezalardan vazgeçildiği bildirildi.
Tebliğde, salgının yayılmasını önlemeye dönük idari yaptırımlar kapsamında, karşıt fiiler nedeniyle tahsil edilen cezalarla ilgili Anayasa Mahkemesi’nin 5 Nisan 2023 tarihli kararı hatırlatıldı. “Tahsil edilmiş olan idari para cezaları iade edilmez” kararının Yüksek Mahkeme tarafından iptal edildiği bilgisi paylaşıldı.
Buna nazaran ödenen cezalar, tahsilatı yapan idari üniteye 31 Aralık 2024 tarihine kadar yapılacak müracaatın akabinde, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca belirlenecek tarz ve temellere nazaran iade edilecek.
Tahsil edilen para cezalarının iadesiyle ilgili müracaat formu da Resmi Gazete ekinde yer aldı.
Resmi Gazete’de yer alan bilgiler şöyle:
Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı)’ndan:
TAHSİLAT GENEL TEBLİĞİ
(SERİ: B SIRA NO: 19)
Kapsam
MADDE 1- (1) Bu Bildirimde, 3/11/2022 tarihli ve 7420 sayılı Gelir Vergisi Kanunu ile Birtakım Kanun ve Kanun Kararında Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun süreksiz 4 üncü unsurunun ikinci fıkrasının uygulamasına dair düzenlemeler yer almaktadır.
Dayanak
MADDE 2- (1) Bu Bildirim, 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü hususunun ikinci fıkrasına dayanılarak hazırlanmıştır.
7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü maddesi
MADDE 3- (1) 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü unsurunda, COVID-19 salgın hastalığının yayılmasını önlemek gayesiyle bu hastalığın ülkemizde birinci kere görüldüğü 11/3/2020 tarihi ile süreksiz 4 üncü unsurun yürürlüğe girdiği 9/11/2022 tarihi ortasında geçen mühlet içerisinde işlenen fiiller için 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ile 30/3/2005 tarihli ve 5326 sayılı Kabahatler Kanunu kapsamında idari para cezası verilmemesi, verilmiş olan idari para cezalarının bildirim edilmemesi, bildirim edilmiş olanların ise tahsilinden vazgeçilmesi fakat tahsil edilmiş olan idari para cezalarının iade edilmemesi istikametinde kararlar yer almıştır.
Ancak, 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü hususunun birinci fıkrasının son cümlesinde yer alan “tahsil edilmiş olan idari para cezaları iade edilmez.” ibaresi 24/5/2023 tarihli ve 32200 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Anayasa Mahkemesinin 5/4/2023 tarihli ve E.S.: 2023/44, K.S.: 2023/71 sayılı kararı ile iptal edilmiştir.
Anayasa Mahkemesinin verdiği karar sonrasında, anılan Kanunlar kapsamında verilen idari para cezalarına karşılık 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü hususunun yürürlüğe girdiği 9/11/2022 tarihinden evvel yapılan ödemelerin iade edilmesini temin etmek üzere, 14/7/2023 tarihli ve 7456 sayılı 6/2/2023 Tarihinde Meydana Gelen Zelzelelerin Yol Açtığı Ekonomik Kayıpların Telafisi İçin Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi İhdası ile Kimi Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Kararında Kararnamede Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 24 üncü hususuyla 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü hususuna “(2) Bu unsurun yürürlüğe girdiği tarihten evvel tahsil edilen idari para cezaları, 31/12/2024 tarihine kadar tahsilatı yapan idari üniteye yapılacak müracaat üzerine Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecek yol ve asıllara nazaran iade edilir.” fıkrası eklenmiştir.
Bu karara nazaran, 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü unsuru kapsamında olan ve hususun yürürlüğe girdiği 9/11/2022 tarihinden evvel tahsil edilmiş olan idari para cezaları, tahsilatı yapan idari üniteye 31/12/2024 tarihine kadar (bu tarih dâhil) başvurulması halinde iade edilecektir.
Başvuru
MADDE 4- (1) COVID-19 salgın hastalığının yayılmasını önlemek gayesiyle alınan önlemlere uyulmaması nedeniyle 1593 sayılı Kanun ile 5326 sayılı Kanun kapsamında verilen ve 9/11/2022 tarihinden evvel tahsil edilen idari para cezasının iade edilebilmesi için bu Bildirim ekinde yer alan dilekçenin doldurulması ve varsa idari yaptırım karar tutanağı ile ödeme dokümanının birer örneğinin dilekçeye eklenerek 31/12/2024 tarihine kadar ödemenin yapıldığı idari üniteye müracaatta bulunulması gerekmektedir.
(2) Müracaatlar ödemenin;
a) Vergi dairesine yahut vergi dairesi ismine banka/Posta ve Telgraf Teşkilatı A.Ş.’ye yapılmış olması halinde, Gelir Yönetimi Başkanlığının internet adresi (www.gib.gov.tr) üzerinden yapılabileceği üzere ödemenin yapıldığı vergi dairesine direkt yahut posta yoluyla ya da öteki vergi daireleri aracılığıyla,
b) Cezayı veren üniteye hizmet veren muhasebe ünitesine, malmüdürlüğüne yahut defterdarlık muhasebe müdürlüğüne yapılmış olması halinde, ödemenin yapıldığı muhasebe ünitesine direkt yahut posta yoluyla ya da öbür muhasebe üniteleri aracılığıyla,
yapılabilecektir.
Başvuru üzerine yapılacak işlemler
MADDE 5- (1) 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü unsurunun ikinci fıkrası kapsamında yapılacak müracaatların, tahsilatı yapan idari ünite dışında diğer bir vergi dairesine yahut muhasebe ünitesine yapıldığının tespiti halinde, müracaat dilekçesi başvuruyu alan vergi dairesince/muhasebe ünitesince ilgili vergi dairesine/muhasebe ünitesine yazı ekinde gönderilecektir.
(2) İadeyi yapacak vergi dairesi/muhasebe ünitesi tarafından idari yaptırım karar tutanağı denetim edilerek, cezanın 1593 sayılı Kanun yahut 5326 sayılı Kanun kapsamında COVID-19 salgın hastalığının yayılmasını önlemek maksadıyla alınan önlemlere uyulmamaktan ötürü verildiğinin ve ödemenin 9/11/2022 tarihinden evvel yapıldığının tespit edilmesi üzerine ödenmiş olan meblağlar iade edilecektir. İdari yaptırım karar tutanağının cezaya muhatap olan tarafından ibraz edilememesi ve iadeyi yapacak ünitede de bir örneğinin bulunmaması halinde, iadeyi yapacak ünite tarafından cezayı veren ünite ile yazışma yapılmak suretiyle tutanağın temini, tutanağın bir örneğinin cezayı veren ünitede bulunamaması halinde cezayı veren üniteden bilgilerin temini üzerine gerekli denetimler yapılacaktır.
(3) Vergi dairelerince yapılacak iadelerde, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Metodu Hakkında Kanunun 23 üncü hususu ile 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Toplumsal Sigortalar ve Genel Sıhhat Sigortası Kanununun 88 inci unsurunun on altıncı fıkrası dikkate alınacaktır.
(4) 1593 sayılı Kanun yahut 5326 sayılı Kanun kapsamında verilmeyen yahut bu Kanunlar kapsamında COVID-19 salgın hastalığının yayılmasını önlemek emeliyle alınan önlemlere uyulmaması fiilinden farklı bir münasebetle verilen idari para cezaları 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü hususu kapsamı dışındadır.
Diğer hususlar
MADDE 6- (1) 7420 sayılı Kanunun süreksiz 4 üncü hususunun birinci fıkrası mucibince, 1593 sayılı Kanun ile 5326 sayılı Kanun kapsamında COVID-19 salgın hastalığının yayılmasını önlemek maksadıyla bu hastalığın ülkemizde birinci sefer görüldüğü 11/3/2020 tarihi ile süreksiz 4 üncü hususun yürürlüğe girdiği 9/11/2022 tarihi ortasında geçen müddet içerisinde işlenen fiiller için idari para cezası verilmemesi, verilmiş olan idari para cezalarının bildirim edilmemesi, bildirim edilmiş olanların ise tahsilinden vazgeçilmesi istikametinde düzenleme yer aldığından, 9/11/2022 tarihinden sonra husus kapsamına giren idari para cezalarına karşılık tahsil edilmiş fiyatların anılan hususun bu Bildirimde açıklanan ikinci fıkrası ile ilişkilendirilmeksizin 25/11/2022 tarihli ve 32024 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tahsilat Genel Bildirimi (Seri: B Sıra No: 16)’nin 4 üncü hususunda yapılan açıklamalar kapsamında iade edilmesi gerekmektedir.
Yürürlük
MADDE 7- (1) Bu Bildirim yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 8- (1) Bu Bildiri kararlarını Hazine ve Maliye Bakanı yürütür.